Mechanizm podzielonej płatności (MPP) to pojęcie, które przewija się przez wiele faktur i rozliczeń, a mimo to wciąż budzi wątpliwości. Czy jako przedsiębiorca musisz go stosować? Jak działa w praktyce i jaki ma wpływ na Twoje codzienne rozliczanie podatków? Spokojnie — wszystko wyjaśniamy prostym, ludzkim językiem.

Czym właściwie jest mechanizm podzielonej płatności?

Mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment) to sposób płatności, w którym kwota brutto z faktury trafia na dwa różne rachunki bankowe:

  • wartość netto — trafia na zwykły rachunek sprzedawcy,
  • VAT — wpływa na specjalny, zablokowany rachunek VAT.

System ten został wprowadzony w Polsce jako odpowiedź na wyłudzenia podatku VAT. Obowiązuje od 1 lipca 2018 roku, a od 1 listopada 2019 stał się obowiązkowy w niektórych przypadkach.

Głównym celem MPP jest uszczelnienie systemu podatkowego i ograniczenie tzw. karuzel VAT-owskich. Ale co to znaczy dla Ciebie jako przedsiębiorcy?

Kiedy musisz stosować MPP?

Mechanizm podzielonej płatności jest obowiązkowy w określonych sytuacjach, ale warto wiedzieć, kiedy można — a kiedy trzeba — go zastosować.

Obowiązkowy MPP dotyczy:

  • faktur opiewających na kwotę powyżej 15 000 zł brutto,
  • towarów i usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT (m.in. elektronika, stal, usługi budowlane, paliwa),
  • transakcji pomiędzy podatnikami VAT (B2B).

Jeśli wystawiasz lub otrzymujesz taką fakturę — musisz rozliczyć ją przy użyciu MPP. Brak zastosowania mechanizmu może skutkować sankcjami: dodatkowymi zobowiązaniami podatkowymi lub karami finansowymi.

W pozostałych przypadkach split payment jest dobrowolny, ale wiele firm stosuje go prewencyjnie — jako formę zabezpieczenia.

Jak działa split payment w praktyce?

Z perspektywy użytkownika (czyli Ciebie, przedsiębiorcy), mechanizm wygląda dość prosto. Banki udostępniają tzw. komunikat przelewu, który pozwala jednocześnie:

  • zapłacić kontrahentowi wartość netto,
  • przelać odpowiedni VAT na rachunek VAT.

W praktyce oznacza to, że:

✅ nie musisz wykonywać dwóch przelewów,

✅ bank automatycznie rozdzieli kwotę,

✅ sprzedawca nie ma swobodnego dostępu do środków z konta VAT (może je użyć tylko do wybranych operacji, np. zapłaty VAT do urzędu skarbowego, ZUS lub innego podatnika VAT).

I tu pojawia się ważna uwaga: środki na rachunku VAT są ograniczone w użyciu. To bywa kłopotliwe dla płynności finansowej firm, zwłaszcza małych.

Plusy i minusy mechanizmu podzielonej płatności

Jak każde rozwiązanie prawno-podatkowe, MPP ma swoje zalety i wady. Oto szybkie podsumowanie:

Zalety:

  • większe bezpieczeństwo transakcji,
  • niższe ryzyko sankcji podatkowych,
  • możliwość skorzystania z ulg (np. szybszy zwrot VAT),
  • poprawa wiarygodności firmy.

Wady:

  • zamrożenie środków na rachunku VAT,
  • większa złożoność księgowa (szczególnie bez wsparcia księgowej online),
  • konieczność bieżącego monitorowania obowiązku MPP przy fakturach.

Z naszej perspektywy jako biura rachunkowego online – najważniejsze jest dobre zrozumienie, kiedy mechanizm musi być zastosowany i jakie są konsekwencje jego pominięcia.

Jak rozliczać VAT z MPP? Porady od księgowej online

Jeśli korzystasz z usług biura rachunkowego online, to prawdopodobnie nie musisz martwić się o MPP — księgowa zajmie się rozliczeniem, zgodnie z aktualnymi przepisami. Ale jeśli prowadzisz księgowość samodzielnie, pamiętaj:

  • regularnie przeglądaj faktury pod kątem załącznika nr 15,
  • oznaczaj faktury objęte MPP adnotacją: „mechanizm podzielonej płatności”,
  • sprawdzaj przelewy – banki mają zautomatyzowane komunikaty, ale warto je kontrolować,
  • zadbaj o komunikację z kontrahentem – nie każdy wie, kiedy split payment jest obowiązkowy.

I najważniejsze — jeśli masz wątpliwości, zapytaj swoją księgową. W Biurze Rachunkowym Aleksandra Doleczek wspieramy klientów w rozliczaniu podatków online — bez stresu i bez kar.